Αυτό το μήνα ο κόσμος γιορτάζει την 50ή επέτειο που ο άνθρωπος πάτησε στο φεγγάρι. Αλλά αυτή την εβδομάδα έχουμε και μία ακόμη επέτειο που έχει να κάνει με ένα εξίσου σημαντικό γεγονός για το μέλλον της ανθρωπότητας.

Πριν από σαράντα χρόνια, μια ομάδα επιστημόνων για το κλίμα συνεδρίαζαν στο Ωκεανογραφικό Ίδρυμα Woods Hole στη Μασαχουσέτη για την πρώτη συνάντηση της "ad hoc ομάδας για το διοξείδιο του άνθρακα και το κλίμα". Αυτό οδήγησε στην προετοιμασία αυτού που έγινε γνωστό ως Έκθεση Charney - η πρώτη εκτίμηση της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής λόγω του διοξειδίου του άνθρακα.

Παρότι δεν ακούγεται τόσο εντυπωσιακό όσο η προσγείωση στο φεγγάρι, και σίγουρα δεν υπήρχαν εκατομμύρια άνθρωποι που περίμεναν κοιτώντας τις οθόνες για τα συμπεράσματα των συζητήσεών τους, η Έκθεση Charney είναι ένα καλό παράδειγμα της επιστήμης με πολύ σωστές προβλέψεις όπως τελικά αποδείχτηκε.

Πολλοί επιστήμονες, ξεκινώντας από τον 19ο αιώνα, είχαν ήδη αποδείξει ότι το διοξείδιο του άνθρακα ήταν αυτό που τώρα αποκαλούμε "αέριο του θερμοκηπίου". Μέχρι τη δεκαετία του 1950, οι επιστήμονες προέβλεπαν τη θέρμανση αρκετών βαθμών εξαιτίας της καύσης ορυκτών καυσίμων. Το 1972 ο John Sawyer, επικεφαλής της έρευνας στο Μετεωρολογικό Γραφείο του Ηνωμένου Βασιλείου, έγραψε ένα έγγραφο τεσσάρων σελίδων που δημοσιεύτηκε στο “Nature”και συνοψίζει όσα ήταν γνωστά εκείνη την εποχή και προέβλεπε την αύξηση της θερμοκρασίας κατά περίπου 0,6 ℃ μέχρι τα τέλη του 20ού αιώνα.

Αλλά αυτές οι προβλέψεις ήταν ακόμα αμφιλεγόμενες τη δεκαετία του '70. Ο κόσμος είχε ελαφρός "κρυώσει" από τα μέσα του 20ού αιώνα, και υπήρξαν ακόμη και κάποιες εικασίες ότι ίσως ζούμε στην αρχή μίας νέας εποχής παγετώνων.

Η συνάντηση στο Woods Hole συγκέντρωσε περίπου 10 διακεκριμένους επιστήμονες του κλίματος, οι οποίοι ζήτησαν επίσης συμβουλές από άλλους επιστήμονες από όλο τον κόσμο. Η ομάδα με επικεφαλή τον Jule Charney από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, ένας από τους πιο αναγνωρισμένους επιστήμονες της ατμόσφαιρας του 20ού αιώνα.

Η έκθεση αναφέρει σαφώς ότι ήταν γνωστό σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις της αύξησης του διοξειδίου του άνθρακα στο κλίμα, καθώς και τις αβεβαιότητες. Το κύριο συμπέρασμα της Έκθεσης όμως ήταν ξεκάθαρο:

«Εκτιμάμε ότι η πιο πιθανή αύξηση της θερμοκρασίας για διπλασιασμό του CO₂ είναι περίπου 3 ℃ με πιθανό σφάλμα 1,5 ℃».

Στα 40 χρόνια από τη συνάντησή τους, η μέση ετήσια συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα, όπως μετράται στο Mauna Loa στη Χαβάη, έχει αυξηθεί κατά περίπου 21%. Την ίδια περίοδο, η μέση παγκόσμια θερμοκρασία επιφάνειας έχει αυξηθεί κατά περίπου 0,66 ℃, σχεδόν ακριβώς αυτό που προέβλεπαν και οι επιστήμονες στην συνάντησή τους εκείνη. Δηλαδή εφόσον συνεχιστεί η αύξηση του CO2 και φτάσει στο 50% τότε θα πρέπει να περιμένουμε 2,5 ℃ αύξηση της μέσης θερμοκρασίας. Μια εκπληκτικά προφητική πρόβλεψη, που όταν έγινε δεν υπήρχαν ούτε σούπερ υπολογιστές και ούτε η σημερινή γνώση.

Παρότι οι συντάκτες της έκθεσης Charney έγιναν απόλυτα κατανοητοί από τους επιστημονικούς κύκλους της εποχής, η έκθεση δεν οδήγησε σε άμεσες αλλαγές συμπεριφοράς από το κοινό ή τους πολιτικούς.

Αλλά με την πάροδο του χρόνου, καθώς ο κόσμος συνέχισε να ζεσταίνεται όπως πρόβλεπαν, η έκθεση έγινε ένα σημαντικό ορόσημο στην κατανόηση των συνεπειών που έχουν οι ενέργειές μας για το κλίμα. Η σημερινή επιστημονική κοινότητα όταν αναφέρεται στον Charney και τους συν-συγγραφείς του, τους αναγνωρίζει για τη διορατικότητα και τη σαφήνεια τους.

Η έκθεση εξηγεί πόσο καλά η επιστήμη λειτουργεί: Συγκεκριμενοποιείται μια υπόθεση με βάση την επιστήμη (Φυσική, Χημεία, Μαθηματικά κτλ) και στη συνέχεια βασισμένη στους υπολογισμούς, κάνει ισχυρές προβλέψεις.

Στην περίπτωση που μιλάμε, η πολύ συγκεκριμένη πρόβλεψή τους ήταν ότι θα υπάρξει θέρμανση 3℃ (+/- 1,5 ℃) με τον διπλασιασμό του ατμοσφαιρικού CO2. Εκείνη την εποχή, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες, χωρίς αυτή την μελέτη, θεωρούνταν πως θα παραμείνουν σχεδόν ίδιες κατά τα επόμενα 40 χρόνια, ίσως ακόμη και να μειώνονταν οι μέσες θερμοκρασίες.

Οι συγγραφείς της έκθεσης Charney δεν περιέγραψαν απλά χωρίς κάποια κριτική για τα αποτελέσματά τους. Ενήργησαν με σκεπτικισμό, προσπαθώντας να βρουν παράγοντες που θα μπορούσαν να ακυρώσουν τα συμπεράσματά τους. Συμπέραναν όμως τελικά:

«Δοκιμάσαμε αλλά δεν μπορούσαμε να βρούμε τυχόν παραλείψεις ή υποτιμημένες φυσικές επιπτώσεις που θα μπορούσαν να μειώσουν τις εκτιμώμενες επιπτώσεις του πλανήτη λόγω διπλασιασμού του ατμοσφαιρικού CO₂ σε αμελητέες ή να τοις αντιστρέψουν εντελώς.»

Η έκθεση και η επιτυχής επαλήθευση της πρόβλεψης της παρέχουν μια σταθερή επιστημονική βάση για τη συζήτηση σχετικά με τα αέρια του θερμοκηπίου και τις επιπτώσεις τους στο κλίμα.

Κατά τα επόμενα 40 χρόνια, καθώς ο κόσμος θερμαίνεται σχεδόν όπως ο ίδιος ο Charney και οι συνάδελφοί του προέβλεψαν, η επιστήμη της κλιματικής αλλαγής βελτιώθηκε, με καλύτερα μοντέλα που περιλαμβάνουν μερικούς από τους παράγοντες και τα στοιχεία που έλειπαν τότε το μακρινό 1979. Αυτό δείχνει πως δεν θα πρέπει να μείνουμε αδιάφοροι στα σημερινά συμπεράσματα των επιστημόνων που είναι πολύ πιο λεπτομερή και το ίδιο δυσοίωνα για το μέλλον σχετικά με την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις που θα έχει στον πλανήτη μας.

Ο Βαγγέλης Θέος ξεκίνησε να γράφει για θέματα που τον ενδιαφέρουν με την γέννηση των δύο παιδιών του. Θέλει να κάνει τον κόσμο ομορφότερο για όλους και νοιάζεται για το μέλλον. Έχει σπουδές στο Περιβάλλον και την Ενέργεια, Μεταπτυχιακό (MRes) στις μελέτες στο δομημένο περιβάλλον και την προσβασιμότητα καθώς και μεταπτυχιακό (MA) στην Ψυχολογία. Εργάζεται ανελλιπώς από όταν ήταν λύκειο σε ότι δουλειά έβρισκε. Είναι συνιδρυτής της ΚοινΣΕπ "Δράση και Ενέργεια". Του αρέσει ο αθλητισμός και έχει διακρίσεις σε διάφορα αθλήματα όπως η αναρρίχηση, τρέξιμο, πολεμικές τέχνες και ποδήλατο. Μαζί με φίλους συμμετέχει σε διάφορες πρωτοβουλίες σχετικά με το περιβάλλον, τα άτομα με αναπηρίες, την κυκλοφοριακή αγωγή και πολλά άλλα. Για περισσότερα μπορείτε να επισκεφτείτε το www.mrtheos.com

#Περιβάλλον #Εργασία #Blog